Van piekeren naar loslaten
De switch van stoppen met piekeren maak je door te leren loslaten. “Dat moet je gewoon loslaten”, ken je die? Ook dat is zo’n zin, waarbij je je kan afvragen “Ja, en hoe doe ik dat dan?!”
Als nlp-trainers hebben wij niet alleen het doel om je te leren hoe je effectiever communiceert, maar ook hoe je vanuit je hart kunt leven, vrij van angst en oude overtuigingen.
Piekeren is vaak een symptoom van het vastzitten in één van je oude patronen, aangeleerd in je jeugd. Het malen, piekeren is een manier van het ego om je in een vicieuze cirkel van angst en onzekerheid te houden, simpelweg omdat deze bekend is en vertrouwd voelt vanuit vroeger.
Om deze cirkel te doorbreken, moeten we de weg vinden van ons hoofd naar ons hart, waar vertrouwen en liefde de basis vormen.
De vicieuze cirkel van piekeren
Piekeren, ook wel malen genoemd, is een teken dat je geest, mind bezig is met een probleem zonder tot een oplossing te (kunnen of willen) komen. Je blijft ronddraaien in dezelfde gedachtes, alsof je in een lus zit waar je niet uit kunt ontsnappen. Het gevoel van vastzitten komt doordat je geest op de automatische piloot staat, gedreven door oude, geconditioneerde patronen die diep in je onderbewuste zijn opgeslagen en vaak vertrouwd voelen voor het brein en ego. Niet persé helpend, oplossend of plezierig, maar bekend, opgeslagen en eraan vasthoudend omdat het ooit functioneel is geweest voor je mind.
De 3 functies van onze mind
Onze mind functioneert op verschillende niveaus:
- De bewuste mind: hier kun je redeneren, onderscheid maken en leren van ervaringen. Dit is waar je bewust bent van je gedachten en handelingen. Hier vinden je leerprocessen plaats, waar je ervaringen opdoet, conclusies over trekt ‘al doende leert’. Hier zitten we slechts een klein deel van de dag.
- De geconditioneerde mind: dit is waar we het grootste deel van onze dag mee doorbrengen en van waaruit eerdere, oude ervaringen en overtuigingen automatisch opspelen. Meestal vanuit onze automatische piloot en zonder dat je je hiervan bewust bent.
- De primitieve mind: dit deel reageert instinctief op prikkels, zoals het reageren op gevaar en wespringen als je schrikt of het wegtrekken van je hand bij hitte. Dit niveau van je mind focust zich op directe overleving en doet dat ook automatisch. Jij hoeft dat niet bewust te bedenken.
Piekeren gebeurt wanneer je in de geconditioneerde of primitieve mind blijft hangen: Je herhaalt dezelfde gedachten in de hoop op een nieuw inzicht of oplossing, maar blijft vastzitten in hetzelfde patroon, in dezelfde reeks van gedachten.
Je bent in een ‘loopje’, de bekende vicieuze cirkel terecht gekomen!
Doorbreek de vicieuze piekercirkel
Stoppen met piekeren is het doorbreken van de vicieuze cirkel in het deel van de geconditioneerde mind.
Het is alsof je in langspeelplaat of cd hoort die blijft hangen op hetzelfde stukje muziek. In plaats van verder te spelen, herhaalt het geluid zich steeds weer op dat ene moment. Hoe vaak je de naald ook oppakt of de cd-speler ook reset, het blijft haperen op dezelfde plek. En ondanks je hoop dat het misschien een keer anders zal zijn, blijf je steeds hetzelfde horen.
Precies dit is wat er gebeurt wanneer je piekert. Je mind blijft steeds opnieuw dezelfde gedachten herhalen, zonder vooruit te komen. Net zoals de plaat die blijft steken, raak je gefrustreerd, omdat je niet verder kunt. Je krijgt daarbij gevoelens van onmacht, waardoor je vast blijft zitten in dezelfde gedachtenlus en raakt gestresst.

Om deze cirkel te doorbreken moeten we ons ontspannen door contact te maken met ons hart. De manier hiervoor is om ons zenuwstelsel aan te spreken en dan met name ons ‘parasympatische zenuwstelsel’.
Van stress naar ontspanning
Wanneer je wil stoppen met piekeren en de vicieuze cirkel van piekeren wil doorbreken, moet je je zenuwstelsel aanspreken, in het bijzonder het parasympathische zenuwstelsel, dat verantwoordelijk is voor ontspanning.
De nervus vagus, ook wel de ‘zenuw van de ziel’ genoemd, speelt hierbij een cruciale rol. Deze zenuw loopt door je hele lichaam en beïnvloedt bijna alle functies. Het is de sleutel tot het activeren van ontspanning en het stoppen van piekeren.
Wat interessant is, is dat deze zenuw ook verantwoordelijk is voor het camoufleren van onze stressreacties, inclusief ozne ‘freeze’-respons. Hierdoor kan je soms helemaal vast komen te zitten in stress. Om echt tot ontspanning te komen, moeten we leren hoe we deze zenuw bewust kunnen activeren. Hoe de stress niet langer op je zenuwen speelt en je jezelf, je hart en je ziel weer ruimte geeft vanuit een ontspannen lichaam. Dit voorkomt dat je vast komt te zitten en in de richting van een overspannen zenuwsysteem gaat of burned-out raakt.
Praktische oefening: stoppen met piekeren
In onze opleidingen en trainingen werken we met ‘Hart-coherentie‘, een manier om je mind tot rust te brengen, contact te maken met je hart en je lichaam te ontspannen.
In onderstaande oefening kan je die uiteraard meenemen, maar richten we ons vooral op het neutraliseren van de stressresponse van het piekeren en activeren van je parasymphatische zenuwstelsel, je ontspanningszenuw.
- Ga rechtop zitten en leg je handen op je bovenbenen. Zorg ervoor dat je voeten stevig op de grond staan en je zitvlak goed contact maakt met de stoel. Voel alle contactpunten die je lichaam heeft met de grond, de stoel, je kleding, je handen.
- Maak contact met je adem en blaas een paar keer rustig uit alsof je op een bril uitblaast voordat je de glazen poetst. Je kan ook de yoga Ujjayi adem toepassen als je daar bekend mee bent. Voel hoe die adem een lichte trilling in je keel geeft.
- Adem vervolgens zo lang mogelijk uit zodat je buik platter wordt en je middenrif omhoog komt. Voel hoe je longen zich helemaal legen en je middenrif als vanzelf omhoog beweegt.
- Voer de 4-7-8 ademhaling uit: adem 4 tellen in door je neus, houd je adem 7 tellen vast, en adem 8 tellen uit zoals je in stap 2 en 3 hebt geleerd. Sluit je ogen en focus op het contact van je lichaam met de stoel en de grond
- Herhaal deze ademhaling 7 tot 9 keer en neem daarna 2-3 minuten de tijd om waar te nemen wat er in je lichaam gebeurt. Als de spanning aanblijft, herhaal je de ademhalingsreeks nog eens. Herhaal het indien nodig meerdere keren, met telkens een pauze van 2-3 minuten. Het lichaam reageert altijd, maar heeft soms wat extra tijd nodig. Vertrouw erop dat het komt.
Deze oefening helpt je om uit de automatische piloot van het piekeren te stappen en weer in verbinding te komen met je lichaam en je hart. Door bewust te ademen, activeer je de nervus vagus, die zorgt voor de afscheiding van de ontspannende neurotransmitter acetylcholine. Deze helpt je ontspannen door je hartslag te vertragen en helpt je om uit de vecht- of vluchtreactie te komen.
Leef vanuit vertrouwen en liefde
Door het automatische denken te doorbreken en bewust contact te maken met je parasympathische zenuwstelsel, kun je oude patronen van angst en piekeren loslaten. Dit stelt je in staat om vanuit je hart te leven, met meer vertrouwen, vitaliteit en geluk.
Je herontdekt de kracht van liefdevolle communicatie, niet alleen met anderen, maar vooral met jezelf.